ေစာ္ဘြားအဆက္ဆက္ႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား

မင္းတုန္းမင္းတရားလက္ထက္ “ခြန္က်န္” ပုန္ကန္ထၾကြေသာေၾကာင့္ ရာထားမွခ်ၿပီး “ ေအာင္ဆာ” ကို ေစာ္ဘြားခန္႔ထားေလသည္၊ ေစာ္ဘြားရာထူးက် “ခြန္က်န္”သည္ မႏၱေလး၌အခ်ဳပ္ခံေနရစဥ္ ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္ေလသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၃ဝ ျပည့္ႏွစ္၌ ေအာင္ဆာကို “ခြန္ကြန္း”က လုပ္ႀကံ၍ ေစာ္ဘြားရာထူးကိုလုယူၿပီး ျမန္မာဘုရင္ကို ပဏၰာေတာ္မ်ား ႏွစ္စဥ္ဆက္သြင္း၍ သင့္တင့္စြာအုပ္ခ်ဳပ္ၾကပါသည္။
သကၠရာဇ္ ၁၂၃၉ခုႏွစ္ ၌ “ ခြန္ကြန္း”ကြန္လြန္၍ ေနာင္ေတာ္ “ခြန္ခမ္းမိန္” ေစာ္ဘြားအျဖစ္ဆက္ခံရာ ျမန္မာဘုရင္က ေနာင္အခါတြင္ ၿမိဳ႔ရြာနယ္ပယ္အေရး မရႈပ္ေထြး ေစရန္အတြက္ စစ္ကဲႀကီး ဦးဖဲႏွင့္ ေစာ္ဘြားေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္ထဲမွ သုဓမၼဆရာေတာ္ ပေလာင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးကို တြဲဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေစေလသည္။

ျမန္မာဘုရင္က ေတာင္ပိုင္နယ္ကို တြဲဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေစသည္မွာ ေစာ္ဘြားႀကီး “ခြန္ခမ္းမိန္း” လက္ထက္သည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျဖစ္ေလ၏။

၁၂၄၇ ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္ေန႔ ျမန္မာတစ္နိုင္ငံလံုးကို ၿဗိတိသွ်တို႔သိမ္းယူၿပီးေနာက္ပိုင္ ၁၂၄၉ခုႏွစ္ တေပါင္းလ၌ ကာနယ္ စေလတင္္္ိ္ိ္

( Mr. Berzet) အစရွိေသာ ၿဗိတိသွ်စစ္ဗိုလ္ႀကီးမ်ားကြပ္ကဲ၍ အဂၤလိပ္စစ္တပ္မ်ားခ်ီတက္ေစၿပီး ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ေညာင္ေရႊနယ္ “မုိင္းေသာက္”ၿမိဳ႔တြင္ စစ္စခန္းခ်၍ ေစာ္ဘြားၿမိဳ႔စား ေငြခြန္ေတာ္မွဴးတို႔အား ၿဗိတိသွ် အလံေတာ္ေအာက္ဝင္ေရာက္ရန္ သစၥာရည္ေသာက္ခိုင္းေသာအခါ၊ ဓခြန္ခမ္းမိန္းဓသည္ သစၥာေတာ္ေရ လာေရာက္ေသာက္ျခင္း မျပဳသည္သာမက ငါတို႔အရွင္ ျမန္မာဘုရင္ႏွင့္ ထီးနန္းကိုျပန္လည္တုိက္ယူမည္ဟူေသာ စိတ္ဓါတ္ႏွင့္ ေတာင္ပိုင္နယ္သို႔ခ်ီ တက္လာေသာ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္ကို ဆီးႀကိဳ ခုခံတုိက္ခိုက္ေလသည္၊ သို႔ရာတြင္ အေရးမသာ၍ တိမ္းေရွာင္ၾကလိုက္ရသည္။

သားေတာ္ “ခြန္ခမ္းတန္မိန္း”က အေရးၿပီးေျပေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေသာေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်တို႔ကလည္း လိုက္ေလွ်ာကာ တုိက္ပြဲကိုရပ္စဲၿပီး ခြန္းခမ္း တန္မိန္းကိုပင္ ေစာ္ဘြားအရာ ျပန္လည္ခန္႔အပ္ေလသည္။

အာဇာနည္ေစာ္ဘြားႀကီး “ခြန္ခမ္းမိန္”သည္ ေစာ္ဘြားအျဖစ္ပင္ သာသနာ့ေဘာင္အတြင္းဝင္ေရာက္ကာ အသက္ဆံုးသည္အထိ ေနထိုင္သြားပါသည္။ ၁၂၅၈ခုႏွစ္ “ ခြန္ခမ္းတန္မိန္း”ကြယ္လြန္၍ သားေတာ္ “ခြန္ဆင္အြမ္” ေစာ္ဘြားရားထူးအား ဆက္ခံေလသည္။ ၄င္းေစာ္ဘြားႀကီးလက္ထက္တြင္ ယခင္အခ်ိန္က လားဝန္တင္၊ ႏြားဝန္တင္မ်ားႏွင့္ ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရာင္းဝယ္ေနရေသာ သီေပါနယ္၊ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႔ႏွင့္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႔နယ္ကို ေမာ္ေတာ္ကားလမ္း စတင္ေဖာက္လုပ္ေစေလသည္။

၁၉၁၂ခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းတြင္ စတင္ေဖာက္လုပ္ရာ ၁၉၂၄ခုႏွစ္၌ ေအာင္ျမင္ၿပီးစီး၍ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား စတင္သြားလာၾကသည္။  ပညာေရးကို အထူးအားေပး ေတာ္မူသည့္အေလ်ာက္ ျမန္မာဘာသာအလယ္တန္းေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ရန္ႀကိဳးစားရာ ေအာင္ျမင္စြာ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ့ေပသည္။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ေစာ္ဘြားႀကီးအား ၾကက္သေရေဆာင္ ေရႊစလြယ္ရမင္း ဘြဲ႔တံဆိပ္ကို ခ်ီးျမ‡င့္ေလသည္။ ေစာ္ဘြားႀကီး “ခြန္အင္အြမ္”သည္ ပေလာင္အမ်ဳိးသမီး မဟာေဒဝီအျပင္ မႏၱေလးၿမိဳ႔သူ ျမန္အမ်ဳိးသမီး ေဒၚၫြန္႔ႏွင့္ ေဒၚခင္သက္(ေခၚ)ေဒၚခင္ခင္တို႔ ညီအစ္မအား မဂၤလာေဒဝီ၊ ရတာနာေဒဝီ တင္ေျမွာက္ရာ ၄င္းတို႔မွ ေမြးဖြားလာေသာ သားသမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္မ်ား ေတာင္ပိုင္နယ္တြင္ မ်ားစြာရွိေလသည္။

၁၂၈၉ခုႏွစ္ “ခြန္ဆင္အြမ္” ကြယ္လြန္၍ ပေလာင္မဟာေဒဝီမွ ဖြားျမင္ေသာ သားေတာ္ “ခြန္ပန္းစိန္” ေစာ္ဘြားရာထူးကို ဆက္ခံေလသည္။ ၄င္းလက္ထက္ေစာ္ဘြားႀကီး “ခြန္ဆင္အြမ္” ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ျမန္မာဘာသာသင္ အလယ္တန္းေက်ာင္းကို အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာသင္ အလယ္တန္းေက်ာင္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိ ေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ရာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၉ခုႏွစ္တြင္ အလယ္တန္းေက်ာင္းမွ အထက္တန္းေက်ာင္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေပသည္။ ဆရာ (၆ေယာက္)ႏွင့္ ဆရာမ (၆ေယာက္)ျဖင့္ သင္ၾကားပို႔ခ်လ်က္ရွိရာ ယခုအခါ ေက်ာင္းသားဦးေရမွာ (၈ဝဝေက်ာ္)မွ် ရွိေပသည္။ တကၠသိုလ္ဝင္ေက်ာင္သားဦးေရ ခန္႔မွန္း ေျခ (၁၆ေယာက္)ရွိသည္ဟု သိရရွိရပါသည္။

ေစာ္ဘြားႀကီး ခြန္ပန္းစိန္လက္ထက္ ပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတာင္ပိုင္နယ္တြင္ မူလတန္းေက်ာင္းေပါင္း ၂၇ေက်ာင္း ဖြင့္လွစ္ေစ၍ ပညာသင္ၾကားေပးေန သည့္အျပင္ အခ်ဳိ႔ရပ္ရြာမ်ား၌ အစိုးရအေထာက္အပံ့ ခ်က္ခ်င္းမရေသမီွ ရပ္ရြာက တည္ေထာင္ေသာေက်ာင္းႏွင့္ ဆရာ၊ ဆရာမတို႔၏လစာကို ရပ္ရြာပညာပါရမီအျဖစ္ ေပးေနေသာေက်ာင္းေပါင္း (၁ဝေက်ာင္း)မွ် ရွိေပသည္။

အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ေက်ာင္းမ်ားပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းသားဦးေရမ်ား၍ ဆရာ၊ဆရာမ မလံုေလာက္ေသာေၾကာင့္ သက္ဆုိင္ရာ ရပ္ရြာေကာ္မတီမ်ားက ရပ္ရြာပညာေရးရံပံုေငြျဖင့္ ဆရာ၊ဆရာမေပါင္း အေယာက္(၂ဝေက်ာ္)မွ် ရွာေဖြငွားရမ္းထားရေလသည္။

၄င္းေစာ္ဘြားႀကီးလက္ထက္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႔မွ ၃၁မုိင္ေဝးေသာ သီေပါ-နမၼတူ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းရွိ “ ပန္လံု” ၿမိဳ႔ကို ေမာ္ေတာ္ကားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေစ၍ ကုန္သည္မ်ား ကူးလူးဆက္ဆံ ေရာင္းဝယ္ႏုိင္ရန္အတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးေလသည္။ ပန္လံုမွ သီေပါသို႔ ၁၈မိုင္ ေဝးရာ သီေပါႏွင့္ နမ့္ဆန္ ၄၉မုိင္ေဝးသည္။

မယ္တို႔ပေလာင္စာအုပ္မွ ကိုးကားေရးသားထားပါသည္။

http://www.palaungwomen.com/index.php?option=com_content&view=article&id=85:2010-06-15-08-59-58&catid=2:palaung-history&Itemid=4